Javier Mina
ERAIKITZE LANEAN Javier Mina 1950ean Iruñean jaiotako idazlea, gidoilaria eta margolaria da, eta historiaren eremuan ikerlari eta ekimenen sustatzaile izan da, Gipuzkoako Ateneoan adibidez. Komikigintzan 70. eta 80. hamarkadetan proiektu anitzetan aritu zen, eta XX mendean berrargitaratu dira euskaraz Pedro Osés-ekin batera 80ko hamarkadan 'Habeko Mik' aldizkariko orrialdeetan mendiari buruz argitaratu zituzten komikiak, 'Non gogoa...' izenburuko antologian.
Mina Biologia Zientzietako ikasketak egin zituen Nafarroako Unibertsitatean eta Literatura konparatuan lizentziaduna da Sorbonan.
70/80 hamarkadetan Iruñeako margolaritza eta kultur giroan intentsoki parte hartu zuen, eta komikigintzara ere zabaldu zen eragile hauen egitasmoak.
minak 1979 urtean 'Gomikia euskaraz' ekimeneko 'Alde!' bildumarako ‘Gartza’ komikia sortu zuen Pedro Osés-ekin, urte luzeetan luzatuko zen elkarlanaren adibide.
1983tik aurrera Minak 'Hamelin' fanzinean argitaratu zituen bere mikroipuin, testu eta komikiak. Urte horretakoa da ere Laertes etxearekin argitaratutako 'Invasión aplazada ' komikia, Pedro Osés irudigilearekin elkarlanean; urte luzeetan sorkuntzarako kide bilakatu ziren. Minak 1983 urtean Argia aldizkariari eskainitako elkarrizketan azaldu zuen albuma argitaratu bitarteko ibilbide malkartsua:
ARGIA.- Irakurri dudana oker ez badago, atera berria duzuen komiki albumak bost urte pasa ditu argitara ezinean. Nola liteke hori?
JAVIER MINA.- Nahiko historia beltza da. Hasera batetan euskaraz.atera behar zuten Donostian, itzulpena egina zegoen eta azken pausua besterik ez zen falta. Halere, azkeneko momentuan atzera jo eta pikutara joan zen projektu hura. Gero, Gasteizen egon zen, album batzu atera behar zituztela eta, baina aurrekoan bezala azken momentuan atzera jo zuten. Eta modu horretan, gaur arte, azken honetan argitaratu diguten arte.
A.- Nola lortu duzue azkenean argitaratzea?
J. M.- Ustegabean eta kasualitatez atera zitzaigun aukera hau, Bartzelonan atera dugu. Gallardo eta Mediavilla-ri ("Makoki" egiten dutenak) gustatu zitzaien behin batetan Pedro marrazkilariaren etxera joan zirenean, eta agian atera zitekeela esan ziguten.
A.- Badirudi zain egon zaretela editoreak etorri arte...
J.M.- Ez, ez, inola ere ez. Lehen momentuko euforiarekin, hortik zehar abiatu ginen komikia besapean eta Europako komiki argitaletxe pilo bat bisitatuz ea nonbait edo ateratzerik bazegoen. Alde batetatik, aldizkari batetan ateratzeko luzeegia zen haien ustez, eta album bat egitea nahiko utopikoa zen betalde. Elkarrizketan komikiak argitaratzeko zailtasunen berri ematen du, baina handik denbora gutxira lortu zuen komikigintzan argitarapen ugarietan parte hartzea, eta Habeko mik-en agertu zen beste elkarrizketa batean adierazten baitu "momentu honetan dirurik gehiena komikietatik ateratzen dut". Komikiguneak Minari buruzko iruzkin bat egin zuen autoreak hainbat dokumentu eman bait dizkio.
Minak aipatutako komiki lan horien artean daude HABEKO MIKen 20 istorio baino gehiago eta komikiak Ipurbeltz, El Víbora, Makoki...
1984 urtean Pedro Oses-ekin batera 'Los apaches de París' komikia sortu zuen (Pamiela).
Baina ezin ditugu Mina eta Osés komiki sortzaile gisara soilik ulertu: Resano, Murillo, Garrido... eta beste autore batzuekin fanzinegintzan ('Viva san Fermín' eta 'Hamelin'-en) hasi ziren, eta ondoren euskal komikigintzaren hainbat aldizkarietan agertu ziren beraien lanak (garaikide ziren gipuzkoako Hariet, Berzosa... eta beste batzuekin), Bartzelonako 'El Vivora' komiki aldizkari eta giro editorialeko jardueretan aritu ziren, Angoulemeko azokan, europako beste herrialdetan komikiak argitaratzeko ahaleginetan...
Eta era berean Minaren lana ezin da komigintzara mugatu: idazle gisara Mina, besteak beste, sari ugari jaso zituen 'Mas la ciudad sin ti' (Vianako Printzea Saria, 1985) eta 'La defección de Búnkol' (Pío Baroja Saria, 1989). 'Las camas de Emma' saiakerak ere argitaratu da, besteak beste, , (Irun Hiria Saria, 1990). Margolaritza ere ez zuen utzi, eta historia arloko sustapen lanean aritu zen eta aritu da, Donstian bizi denetik Gipuzkoar Ateneoaren bidez.
Euskadiko Idazleen Elkarteko webgunean ezagutu daiteke bere obra, eta 80. hamarkada horretan eleberrigintzan aritu zen
IDAZLE ETA MARGOLARI
El Ojo del Cíclope (Premio de Ensayo Miguel Espinosa 2004), Vidas Paralelas (Belacqva, 2008),Tigres de papel (Premio de Ensayo del Gobierno de Navarra 2008), La mirada fósil (Tabula Rasa, 2011), Montaigne y la bola del mundo (Berenice, 2013) y El dilema de Proust (Berenice 2014)... Euskal idazleen webgunean
pintura erakusketei dagokionez Últimas exposiciones como Pintor: De boca a oca (centro KM, San Sebastián, 2009), Suites Friedrich-Macke (Sala Kutxa Bulevar, San Sebastián, 2011), Autocacharrería (La Ciudadela, Pamplona, 2012), Libro de artista El paseo (Galeria Arteko, San Sebastián 2012), La mirada del Paseante (Ibercaja, Logroño 2013; centro Ernest Lluch, San Sebastián, 2014).
http://kmk.gipuzkoakultura.eus/attachments/article/83/Bizitzaren%20antzara%20jokoa-katalogoa-De%20boca%20a%20oca.pdf 'Bizitzaren antzara jokoa' erakusketaren baitan Minaren ibilbidea jaso zuen katalogoan haur garaiko komikizale eta marrazketako lehen urratsak kontatu zituen autoreak.
Donostiara joan zen bizitzera, eta 1993tik bertan antzinaroko munduari buruzko mintegiak antolatzen ditu, besteak beste Koldo Mitxelenan. Prentsan kolaborazio ugari egin ditu eta zutabegilea izan da.
