Saure
Frantziar jatorrizko Jean-François Sauré (Le Mans 1967) Araban 90. hamarkadan kokatu zen editore eta idazlea da, eta komiki gidoigintzan Jansain izenordea erabiltzen du. Haur eta gazte garaian Gasteizen egonaldiak egin zituen, eta ondoren Sorbona-París Unibertsitatean komunikazioa eta informazio arloetako Master ikasketak egin zituen.
90. hamarkadan Jean-François Sauré olerkigitzan aritu zen,liburu bat argitaratu zuen frantsesez... eta Araban kokatu zelarik Javier Quintana ilustratzailearekin batera testua eta komikia tartekatzen zituen Arabako turismoari buruzko lanak sortu zituen.
2000. urtean Saure argitaletxea sortu zuen, eta hasieratik komikigintzari garrantzia handia eman zion, proiektu anitzen bidez: komiki, ipuin eta material didaktikoaren argitarapenaz gain erakusketak, lehiaketak eta tailerren antolaketa adibidez. Horretarako erakunde publiko eta pribatuekin elkarlana sustatu izan du. Aitzindaria izan zen ere 2009 urtetik aurrera Estatu Espainiarrean komiki digitalak merkaturatzeko orduan.
2000. urtean Sauré argitaletxea sortuta, bere lehen argitalpenak, besteren artean, "Euskal labirintoak eta pasadizoak", "Nafarroan zehar euskararen ibilbidea" (Orreaga Ibararen testuekin eta Patxi Gallegoren ilustrazioekin) eta Euskal Herria, Palestina zein Kaukasoaldeko gatazkei buruzko lanak. Sancho el Sabio Fundazioak katalogatuta ditu argitaletxearen lanak.
KOMIKIGINTZA
2000 urtean hasi zen argitaratze lan iraunkorrean, eta urte horretakoak dira ere argitaratutako lehen komiki lanak: batetik euskaraz "Euskal Herriko Kostaldea" komiki liburua, Joseba Imanol Lugaresarestiren gidoiaz eta Eva Garcesen irudiekin, eta gazteleraz "Epifanio y John Vaina: la carcajada del año" lanean Patxi Gallegoren komikiak agertzen dira; ale berean Yann Besrest-en testuak daude, nahiz eta bi lanek elkarren artean harremanik ez izan.
2001ean Sauré euskaraz argitaratutako komikigintzan sendoago hasi zen, Carlos Trillo argentinarra eta Laura Scarpa italiarraren "Gazte kontuak" albumarekin, Hermann frantziarraren-en "Jeremiah. Fusila urpean" komikiarekin eta euskal jatorrizko autore baten lanarekin, Iñigo Sarasolaren "Txerokiren txorakeriak".
2002an Sherlock Holmes pertsonaia ardatz zuten saileko hiru komiki argitaratu zituen eta komiki franko-belgiarreko autore garantzizko izan ziren Turk eta De Groot sortzaileen "Leonardo jakintsu handia" albuma argitaratu zuen. Urte horretatik aurrera urtero 7 komiki inguru argitaratzeari ekin zion, euskaraz zein gazteleraz, atzerriko autoreen itzulpenak eta euskal autoreen lanak tartekatuaz.
2003an adibidez Sauren argitaratzen hasi zen Redondo euskal komikigile historikoa (besteren artean Ion eta Mirka saila): Saure etxerako Aritz saila sortu zuen, bi liburuki izango zituena; urte horretan Saurek Bill eta Boloren album bat, saga Arturiko bat... argitaratu zituen ere
2004ean "Gandhi, bizitzaren maisua" komiki bildumararako gidoilari aritu zen Sauré bera beste 8 autoreekin: Daniel Redondo Pérez, Diego Alejandro Garavano, Agustin Casas...
2005ean hainbat autoreekin "Pulp Fikzioa" albuma argitaratu zuen Ingurugiroari buruzko ipuinak Komikiaren 1go Sariketako lanak bilduta; autoreen artean zeuden María José Mosquera Beceiro, Amaia Ballesteros López, Aurora Solano eta José Hierro, María Elena del Valle Garcés,Diego Alejandro Garavano... Virginia Perez-ek itzuli zituen euskarara.
2005ean ere argitaratu zuen Saurék Unai Busturia eta Julen Ribas Numenak sailaren lehen alea, eta Angoulemeko azokan egon ziren lanak aurkezten.
Urte horietan Durangoko Azokan parte hartzen hasi zen Sauré Argitaletxea.
Horrela, XXI mendeko lehen hamarkadan, euskarazko komikien argitaralpena nahiko ahul zegoenean, Saurék kuantitatiboki eta produktuen aniztasunaren ikuspegitik ekarpen berezia egin zuen, hurrengo hamarkadan Harrietek egingo zuenaren antzekoa esparru batzuetan.
Hurrengo urteetan komikiak argitaratzeko erritmoa mantendu zuen eta Tebeosfera atariaren arabera, Espainiar estatuan komiki digitalak argitaratzen aitzindarietako bat izan zen 2009an.
2010ean eta epe luze batez soilik digitalean argitaratu zituen lanak Saurék, eta hauen artean 2013an Yurre Ugarteren gidoiaz eta Joseba Larratxe Joseviskyren marrazkiekin "Katu Hegoduna" komiki digitala kaleratu zuen.
Digitalizazio prozesuak komikiak hizkuntza askotara itzultzeko bidea ireki zuen ere: adibidez, zenbait komiki gazteleraz, euskaraz, frantsesez, portugesez eta ingelesez eskuratu daiteke. Euskaraz, frantsesez eta Gaztelaniaz argitaratu dira beste batzuk.
(Saurek irekitako bidea hausnarketarako aukera ematen du: nahiz eta Komiki digitalen irakurketa eta salmentari buruzko datuak ez izan, ez eta prozesu honetan komikigileek jasotzen duten ordainsariei buruz, positiboa izan da digitalizazioaren bidez euskal komikigileen lana zabaltzea; batetik, jada paperean publikatutakoen kasuan, berriro merkatuan jartzen dituelako aspaldiko komikiak, jada deskatalogatuta, agortuta edo topatzeko zailak direnak; bestetik, komiki berriak modu merkeagoan eskuragarrri jartzeko balio dezake (nahiz eta ondo egiten ez bada komikigileen lanaren prekarizazioa ekar dezakeen, edo publizitatea egoki egiten ez bada mundu digital zabalean "ezkutatuta" geratu); eta azkenik, liburutegi publikoen sareetan (Euskadiko Elkarte Atonomoa, Nafarroa edo Iparrraldeko liburutegiak) euskarazko kommiki digitalak eskuragarri izateko aukera oso positiboa da. Ikus, Saure etxekoez gain, komiki digitalak euskaraz erosi, mailegatu edo doan eskuratzeko aukerak Euskarri digitalean eskuragarri dauden komikien zerrenda.)
Saurek bere lana dibertsifikatu du eta erakunde publiko eta pribatuekin hezkuntza arloko materialak ekoitzi ditu eta jarduerak antolatzen ditu jarraikortasunez.
XXI hamarkadako bigarren hamarkadako ibilbide anitzaren barne, jarraian soilik euskaraz paperean argitaratutako komikiak zerrendatuko ditugu Komikipedian.
PAPEREAN SAUREK ARGITARATUTAKO EUSKARAZKO KOMIKIAK Zerrenda hau eguneratze bidean dago
| DATA | IZENBURUA | ARGITARATZAILEA | GIDOIA | MARRAZKIAK | JATORRIZKO HIZKUNTZA | ITZULTZAILEA | JATORRIZKOAREN URTEA |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2021 | Francisco de Goya, Henri Rousseau eta Van Gogh: mihisetik komikira | Saure | Inge Eguiluz/Moratha | Moratha | Jatorrizkoa gazteleraz | Inaxio Lopez de Arana | 2014 urtean argitaratu ziren istorio hauek euskarri digitalean 3 komiki ezberdinetan |
| 2020 12 ABENDUA | Mina eta oroimena | Saure/ Fernando Buesa Fundazioa | Aurora Cuadrado Fernández | Daniel Rodríguez / Alfonso Pinedo / Carlos Cecilia / Fran Tapias | Jatorrizkoa gazteleraz | Aritz Gorrotxategi | 2020 abendua, 'Dolor y memoria'. |
| 2020 01 URTARRILA | Matematikako eta informatikako aparteko istorioak komikian | Saure | Nesim Fintz | Han-Mi Kim | Jatorrizkoa frantsesez | Belén Pikabea Laoniz | 2018, "Les Histoires extraordinaires des mathématiques et de l'informatique en bandes dessinées", Editions Anfortas. |
| 2016 03 MARTXOA | Bazen behin ipuin bat | Saure | Ainize Eguiarte Arrola | Alfonso Berroya Elosua | Edizio elebiduna | Miren Echeveste Lacombe | 2016 03 MARTXOA Euskaraz eta Gazteleraz |
| 2015 | Gernika, bakearen eta adiskidetzearen alde | Saure | Joseba Gómez | Amaia Ballesteros | Edizio elebiduna | Inaxio Lopez de Arana Arrieta | 2015 |
| 2009 | Newtondarrak 1: Newton eta Torrijo Superordenagailua | Saure | Edorta Corpás | Victor Araque | Jatorrizkoa gazteleraz | Xabier Armendaritz | 2009 |
| 2009 | Ziklozirkua 2: Diamanteak harean | Saure | Joseba Gómez | Josema Carrasco | Jatorrizkoa gazteleraz | Jon Muñoz | 2009 |
| 2009 | Compadre 3:Ahalmen partekatuak | Saure | Jansain | Pablo Cerda | Jatorrizkoa gazteleraz | Karlos Zabala | 2009 |
| 2009 | Txanoa 4 Abentura olinpikoa | Saure | Txani Rodríguez | Nacho Fernández Kolorea Veronica Rosado | Jatorrizkoa gazteleraz | Miel Angel Elustondo Etxeberria | 2009 |
| 2008 | Txanoa 3 Eguzkiaren lasterketa | Saure | Txani Rodríguez | Nacho Fernández | Jatorrizkoa gazteleraz | Miel Angel Elustondo Etxeberria | 2008 |
| 2008 | Ziklozirkua 1: Hazien bidaia | Saure | Joseba Gómez | Josema Carrasco | Jatorrizkoa gazteleraz | Joxean Sagastizabal | 2008 |
| 2008 | Compadre 2:Esfinge negartia | Saure | Jansain | Pablo Cerda | Jatorrizkoa gazteleraz | Karlos Zabala | 2008 |
| 2008 | Animalien inauteria | Saure | Mundina | Mundina | Jatorrizkoa Gazteleraz | Xabier Armendariz | 2008 |
| 2008 | Artearen Historiak 2: Babiloniarrak, Mesopotamiako artea | Saure | Gonzalo Martínez de Antoñana | María José Mosquera Beceiro | Jatorrizkoa gazteleraz | Miel Angel Elustondo Etxeberria | 2008 |
| 2007 | Numenak, Alaba | Saure | Unai Busturia | Julen Ribas | Euskaraz Jatorrizkoa | 2007 | |
| 2007 | Artearen Historiak 1: Harri-pintatzaileak, Goi paleolitoko artea | Saure | Gonzalo Martínez de Antoñana | María José Mosquera Beceiro | Jatorrizkoa gazteleraz | Luis Mari Igartua | 2007 |
| 2007 | Txanoa 2 Iparraldeko Basamortuak | Saure | Txani Rodríguez | Nacho Fernández | Jatorrizkoa gazteleraz | Joxean Sagastizabal | 2007 |
| 2007 | Compadre: Babelgo txotxongilolaria | Saure | Jansain | Pablo Cerda | Jatorrizkoa gazteleraz | Karlos Zabala | 2007 |
| 2006 | Pirata 3 : Ongi marraztu? Behin hasi eta gero jarraitu | Saure | Jose Angel Lopetegi | Jose Angel Lopetegi | Jatorrizkoa gazteleraz | Inaxio Lopez de Arana | 2006 |
| 2006 | Egiptoarrak espazioan 2: Faraoiaren garagardoa | Saure | Diego Agrimbau | Diego Garavano | Jatorrizkoa gazteleraz | Virginia Perez Alonso | 2006 |
| 2006 | Numantzia, ilunabarreko izarra | Saure | Angel Benito Gastañaga | Angel Benito Gastañaga | Jatorrizkoa gazteleraz | Miel Angel Elustondo Etxeberria | 2006 |
| 2006 | Bus bat alabaman | Saure Fernando Buesa Fundazioa | Jansain | Sandrá García Ruiz | Jatorrizkoa gazteleraz | Pedro Diez de Ulzurrun | 2006 |
| 2006 | Compadre 1: Izotz azpiko bidea | Saure | Jansain | Pablo Cerda | Jatorrizkoa gazteleraz | Karlos Zabala | 2006 |
| 2005 | Numenak, Aita | Saure | Unai Busturia | Julen Ribas | Euskaraz Jatorrizkoa | 2005 | |
| 2005 | Aritz 2: Knossos-eko ondarea | Saure | Pello Gutiérrez Peñalba | Daniel Redondo / Kolorea: Iban Astondoa Altuna | Jatorrizkoa gazteleraz | Pello Gutiérrez Peñalba | 2005 |
| 2005 | Pulp fikzioa 4 komiki | Saure | Maria José Mosquera Beceiro / Aurora Solano / José Hierro Amaia Ballesteros/Maria Elena del Valle Garces /Diego Alejandro Garavano | Maria José Mosquera Beceiro / Amaia Ballesteros/Maria Elena del Valle Garces /Diego Alejandro Garavano | Jatorrizkoa gazteleraz | Virginia Perez Alonso | 2005 |
| 2005 | Pirata | Saure | Jose Angel Lopetegi | Jose Angel Lopetegi | Jatorrizkoa gazteleraz | Koldo Biguri | 2005 |
| 2005 | Pirata 2 : Ze baboa zaren Pirata | Saure | Jose Angel Lopetegi | Jose Angel Lopetegi | Jatorrizkoa gazteleraz | Koldo Biguri | 2005 |
| 2005 | Egiptoarrak espazioan: Faraoiaren agina | Saure | Diego Agrimbau | Diego Garavano | Jatorrizkoa gazteleraz | Virginia Perez Alonso | 2005 |
| 2005 | Txanoa 1 Ametsaren aro berria | Saure | Agustín Ferrer Casas/Javier Erostarbe Garitano/Maite Toledo Saralegi/Juan Antonio Alcudia Perez | Nacho Fernández | Jatorrizkoa gazteleraz | Pedro Díez de Ulzurrun | 2005 |
| 2004 | Uratxima kementsua | Saure | Nathalie Bodin | Nathalie Bodin | Jatorrizkoa Frantsesez | Koldo Biguri | 2002, Ourachima le brave (Delcourt) |
| 2004 | Popotka xiux txikia, Iktomiren irakasgaia | Saure | David Chauvel | Fred Simon | Jatorrizkoa Frantsesez | Bego Montorio Uribarren | 2002 La Leçon d'Inktomi (Delcourt) |
| 2004 | Zeruko junkoa | Saure | Roger Leloup | Roger Leloup | Jatorrizkoa frantsesez | Ritxi Lizartza | 1998 La jonque céleste (Dupuis) |
| 2004 | Gandhi, bizitzaren maisua | Saure / Fernando Buesa Fundazioa | Jansain eta 7 autore gehiago | Pablo Cerda eta beste zenbait autore | Jatorrizkoa gazteleraz | Koldo Biguri / Beatriz Lopez | 2004 |
| 2004 | Arturo 2: Arturo borrokalaria | Saure | David Chauvel | Jérôme Lereculey | Jatorrizkoa frantsesez | Jon Munoz Otaegi | 2000, Arthur le combattant (Delcourt) |
| 2003 | Bolo & Bill: Hona hemen! | Saure | Roba | Roba | Jatorrizkoa frantsesez | Karlos Zabala | 1999, les v'la! (Dargaud) |
| 2003 | Aritz 1: Nayariteko altxorra | Saure | Pello Gutiérrez Peñalba | Daniel Redondo/ Kolorea: Iban Astondoa Altuna | Jatorrizkoa gazteleraz | Pello Gutiérrez Peñalba | 2003 |
| 2003 | Misterio Doktorea eta Milango misterioak | Saure | Lucio Filippucci | Alfredo Castelli | Jatorrizkoa italiarrez | Iñaxio López de Arana Arrieta | 2003, I misteri di Milano (Alessandro) |
| 2003 | Arturo 1: Myrddin eroa | Saure | David Chauvel | Jérôme Lereculey | Jatorrizkoa italiarrez | Pedro Diez de Ulzurrun | 1999, Myrddin le fou (Delcourt) |
| 2002 | Baker street 1 : Sherlock Holmes ez da ezeren beldur | Saure | Pierre Veys | Nicolas Barral | Jatorrizkoa Frantsesez | Bego Montorio Uribarren | 1999, Sherlock Holmes n'a peur de rien (Delcourt) |
| 2002 | Baker street 2 : Sherlock Holmes eta kirol arriskutsuetako elkartea | Saure | Pierre Veys | Nicolas Barral | Jatorrizkoa Frantsesez | Bego Montorio Uribarren | 2001, Sherlock Holmes et le Club des sports dangereux (Delcourt) |
| 2002 | Baker street 3 : Sherlock Holmes. Kameliako gizonak | Saure | Pierre Veys | Nicolas Barral | Jatorrizkoa Frantsesez | Bego Montorio Uribarren | 2002, Sherlock Holmes et les Hommes du Camellia (Delcourt) |
| 2002 | Leonardo Jakintsu handia | Saure | Bob De Groot | Turk | Jatorrizkoa frantsesez | Pedro Diez de Ulzurrun | 1979, Leonard, c'est un quoi, deja ? (Dargaud) |
| 2002 | Kapak eta Letaginak 2 Bandera beltza | Saure | Alain Ayroles | Jean-Luc Masbou | Jatorrizkoa frantsesez | Karlos Zabala | 1997, Pavillon noir (Delcourt) |
| 2001 | Kapak eta Letaginak 2 Janizariaren sekretua | Saure | Alain Ayroles | Jean-Luc Masbou | Jatorrizkoa frantsesez | Pedro Diez de Ulzurrun | 1995, Le secret du Janissaire (Delcourt) |
| 2001 | Gazte kontuak: bihotz ergelak | Saure | Carlos Trillo | Laura Scarpa | Jatorrizkoa italieraz | Pedro Diez de Ulzurrun | 2001, Cuori Imbranati |
| 2001 | Txerokiren txorakeriak | Saure | Iñigo Segurola | Iñigo Segurola | Euskaraz jatorrizkoa | 2001 | |
| 2001 | Jeremiah: fusila urpean | Saure | Hermann | Hermann | Jatorrizkoa frantsesez | Gerardo Markuleta | 2001 |
| 05 MAIATZA | Euskal Herriko Kostaldea | Saure | Joseba Imanol Lugaresaresti | Eva Garces | Jatorrizkoa gazteleraz | Iñaxio López de Arana Arrieta | 2000 |
EUSKARRI DIGITALEAN
2009 bitartekoak paperean argitaratuko urtea dute erreferentzia bezela. 2010 urtetik aurrekoak soilik digitalean eskuratu daitezke.
PAPEREAN SAUREK ARGITARATUTAKO EUSKARAZKO KOMIKIAK Zerrenda hau eguneratze bidean dago
| DATA | IZENBURUA | ARGITARATZAILEA | GIDOIA | MARRAZKIAK | JATORRIZKO HIZKUNTZA | ITZULTZAILEA | JATORRIZKOAREN URTEA |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2021 | Francisco de Goya, Henri Rousseau eta Van Gogh: mihisetik komikira | Saure | Inge Eguiluz/Moratha | Moratha | Jatorrizkoa gazteleraz | Inaxio Lopez de Arana | 2014 urtean argitaratu ziren istorio hauek euskarri digitalean 3 komiki ezberdinetan |
